BESTECİ VE İCRACILAR

AHMET ADNAN SAYGUN

İzmir’de doğan ve İttihat ve Terakki Mektebi’nde öğrenim gören Saygun, ilk müzik eğitimine İsmail Zühtü Kuşçuoğlu’ndan piyano dersleri alarak başladı. 1920’de Rosatti’nin, 1922’de ise Macar Tevfik Bey’in öğrencisi oldu. 1923’te kısa bir süre Saadettin Arel’den armoni dersleri aldı ve kendi kendine kontrpuan öğrendi. 1928’de Ankara Musiki Muallim Mektebinin açtığı sınavı kazanarak İzmir Lisesi’nde öğretmen oldu. Aynı yıl, Fransa’ya Schola Cantorum’a gönderildi. Burada Vincent D’Indy ve Eugéne Borrel’in öğrencisi oldu. 1931’de Ankara Musiki Muallim Mektebi’nde kontrpuan dersleri verdi, 1934’te Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası’nı yönetti. 1936’da İstanbul Belediye Konservatuarı’na öğretmen oldu ve aynı yıl Béla Bartok ile Anadolu’ya halk müziği derlemeye gitti. 1939’da Halkevleri müfettişliğine getirildi. 1947’de Uluslararası Halk Müzik Konseyi’nin yönetim kurulu üyeliğine seçildi. 1971’de “devlet sanatçısı”, 1985’te “sanatçı profesör” unvanlarını alan Saygun, 1950’de Fransız Hükümetinin Officier l’Académie Nişanı, 1958’de Jean Sibelius Beste Madalyası, 1979’da Çekoslovakya’nın Janacek Nişanı ve 1984’te Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri sahibidir. 1934’te İran Şahı’nın Türkiye’yi ziyareti sebebiyle Atatürk, bu iki ülke arasındaki tarihi ve kültürel bağı konu alan bir opera sergilenmesini istemiş, Adnan Saygun, Münir Hayri Egeli’nin librettosu üzerine, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk ulusal operası olma özelliğine sahip “Özsoy” operasını bestelemiştir. 1931 yılından itibaren etnomüzikolojik çalışmalara önem veren Adnan Saygun, Türk Beşleri’nin yurtdışında en çok tanınan üyesidir. Karadeniz yöresi ezgileri, Türk-Macar halk müziği arsındaki ilişki, çocuk oyunları ve tekerlemeler üzerine araştırmaları da bestecinin Türk etnomüzikolojisine değerli katkıları arasındadır.

Eserleri:

Re Majör senfoni (1928), Divertimento (1930), Orkestra İçin Üç Yazı (1931), Ölüler Süiti (1932), Op.2 Süit (1932), Op.3 Ağıtlar I (1932), Op.4 Sezişler (1933), Op.5 Manastır Türküsü (1933), Op.6 Kızılırmak Türküsü (1933), Op.7 Çoban Armağanı (1933), Op.8 Quatuor (1933), Burlesque (1933), İki Motet (1933), Beş Yakarış (1933), Kurtuluş Şarkısı 9 Eylül (1934), Op.9 Özsoy Operası (1934), Op.10 İnci’nin Kitabı (1934), Op.11 Taşbebek Operası (1934), Op.42 Duyuşlar (1935), Op.12 Viyolonsel Sonatı (1936), Op.13 Sihir Raksı (1936), Op.14 Süit (1937), Op.15 Sonatina (1937), Op.16 Masal (1939), Op.17 Bir Orman Masalı (1940-1943), Op.19 Eski Üslupta Kantat (1941), Op.20 Keman Sonatı (1941), Op.21 Geçen Dakikalarım (1941), Op.26 Yunus Emre Oratoryosu (1942), Op.18 Dağlardan Ovalardan (1943), Op.22 Bir Tutam Kekik (1943), Op.24 Halay (1944), Op.23 Dört Türkü (1945), Op.25 Anadolu’dan (1945), Op.27 Yaylı Çalgılar Kuarteti No:1 (1947), Op.28 Kerem Operası (1937-1952), Op.29 Senfoni No:1 (1953), Op.31 Viyolonsel İçin Partita (1955), Op.32 Üç Ballad (1956), Op.33 Demet Süit (1956), Op.30 Senfoni No:2 (1957), Op.34 Piyano Konçertosu No:1 (1957), Op.35 Yaylı Çalgılar Kuarteti No:2 (1958), Op.39 Senfoni No:3 (1960), Op.36 Keman İçin Partita (1961), Op.37 Trio, Op.38 aksak Tartılar Üzerine On Etüd (1964),Op.44 Keman Konçertosu (1967), Op.45 Aksak Tartılar Üzerine On İki Prelüd (1967), Op.41 On Türkü (1968), Op.46 Nefesli Çalgılar Beşlisi, Op.49 Deyiş (1970), Op.47 Aksak Tartılar Üzerine On Beş Parça (1971), Op.50 İki Arp için Üç Prelüd (1973), Op.52 Köroğlu Operası (1973), Op.53 Senfoni No:4 (1974), Op.54 Ağıtlar II (1974), Op.55 Trio (1975), Op.56 Ballade (1975), Op.57 Ayin Raksı (1977), Op.58 Aksak Tartılar Üzerine On Taslak (1987),Op.59 Viyola Konçertosu (1977), Op.60 İnsan Üzerine Deyişler I (1977), Op.61 İnsan Üzerine Deyişler II, Op.48 Ezgi (1977), Op.62 Concerto da Camera (1978), Op.67 Atatürk ve Anadolu’ya Destan (1982), Op.65 Gılgameş (1982), Op.68 Üç Ezgi (1983), Op.70 Senfoni No:5 (1984), Op.71 Piyano Konçertosu No:2 (1985), Op.72 Orkestra İçin Çeşitlemeler (1986), Op.73 Üç Piyano İçin Poem (1986), Op.74 Viyolonsel Konçertosu (1987), Op.75 Bir Kumru masalı (1990), Op.76 Piyano Sonatı (1990), Op.77 Yaylı Çalgılar Kuarteti No:4 (1991), Horon (1964), Atatürk Marşı, Halkevleri Marşı, İzci Marşı, Quartuor:I, Gençliğe Şarkılar. Kitaplar: Türk Halk Musikisinde Pentatonizm (1935), Rize, Artvin ve Kars Havalisi Türkü, Saz ve Oyunları Hakkında Bazı Mâlumat (1937), Toplu Solfej-2 cilt (1967-68), Töresel Musiki (1967), Béla Bartok’s Folk Music Research in Turkey (1976).